Zdrowy organizm do prawidłowego funkcjonowaniu potrzebuje wielu substancji i składników, które trzeba mu dostarczyć wraz z pożywieniem. Potas to pierwiastek chemiczny, który odpowiada za wiele procesów zachodzących w ludzkim ciele. Zarówno jego niedobór, jak i nadmiar mogą mieć bardzo negatywne skutki dla zdrowia. A jakie są właściwości i funkcje potasu?
Potas – co warto o nim wiedzieć?
Potas to elektrolit, który w roztworach wodnych jest obdarzony określonym ładunkiem elektrycznym, dzięki czemu może przewodzić prąd. Ten wyjątkowy pierwiastek odpowiada za prawidłowe utrzymanie napięcia elektrycznego na błonach komórkowych, a także za przewodzenie impulsów elektrycznych między komórkami. Odpowiedni poziom potasu zapewnia poprawną gospodarkę wodno-elektrolitową i kwasowo-zasadową w organizmie. Dodatkowo bierze on również udział w syntezie białek i aminokwasów oraz jest konieczny do prawidłowego spalania białek i węglowodanów. Za utrzymanie stężenia potasu w organizmie na właściwym poziomie odpowiedzialne są nerki, a jego nieprawidłowy poziom we krwi może doprowadzić do wystąpienia groźnych dla zdrowia i życia zaburzeń.
Potas – właściwości i zastosowanie
Potas przejawia wiele cennych dla organizmu właściwości. Ten pierwiastek wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mięśni, serca, mózgu i całego układu nerwowego. Zbyt małe stężenie potasu we krwi powoduje, że organizm szybciej się męczy i może też znacząco obniżać samopoczucie. Jest to makroelement, który powinny uzupełniać w szczególności osoby aktywnie uprawiające sport lub stosujące leki moczopędne, ponieważ wraz z potem i moczem potas jest usuwany z organizmu. Do jego gwałtownej utraty może także dojść w wyniku długotrwałych biegunek. A jakie jeszcze właściwości i zastosowanie ma potas? Potas ma właściwości lecznicze i korzystnie wpływa na:
- ciśnienie tętnicze
- śródbłonek naczyń
- wydzielanie insuliny
- pH komórek
A na co jeszcze pomaga potas? Przede wszystkim ogranicza produkcję wolnych rodników i zapobiega powstawaniu nieprzyjemnych obrzęków. Dodatkowo prawidłowy poziom potasu we krwi zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru mózgu i skutecznie przeciwdziała tworzeniu się kamieni nerkowych.
Objawy niedoboru potasu
Właściwości potasu sprawiają, że jego zbyt małe stężenie we krwi jest bardzo groźne dla organizmu. Dlatego warto wiedzieć, jakie są objawy niedoboru potasu oraz kiedy należy rozpocząć suplementację. Do niepokojących sygnałów zalicza się:
- przewlekłe zmęczenie
- słabe i zwiotczałe mięśnie
- drżenia mięśniowe
- bolesne skurcze ud i łydek
- obrzęki kończyn
- problemy z koncentracją
- wzrost ciśnienia
Skutki niedoboru potasu to przede wszystkim ogólne złe samopoczucie i wycofanie z życia społecznego. Długotrwała hipokaliemia prowadzi do wzrostu ciśnienia i zaburzeń rytmu serca. A jakie produkty wypłukują potas? Niekorzystny wpływ na ten parametr może mieć nadmierne spożycie kawy, niektóre leki moczopędne i nasercowe oraz glikokortykosteroidy i leki na astmę. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest także nadpotliwość i biegunka. A kiedy brać potas? Zanim udasz się do apteki, najpierw wykonaj badania krwi i sprawdź, czy Twój wynik mieści się w normie. Jeśli masz niedobór potasu, to koniecznie skonsultuj się z lekarzem, ponieważ, doustne preparaty o zwiększonej dawce są dostępne tylko na receptę.
Objawy nadmiaru potasu
Pomimo cennych właściwości potas nie może występować w organizmie w nadmiarze. Wówczas dochodzi do hiperkaliemii, która prowadzi do:
- zaburzeń świadomości
- apatii
- drgawek
- zaburzeń czucia
- spowolnienia tętna
- porażenia mięśni szkieletowych
- zaburzeń rytmu serca
Nadmiar potasu w organizmie może być spowodowany niewydolnością nerek lub przyjmowaniem zbyt dużej ilości suplementów bogatych w ten pierwiastek. Niektóre leki również mogą wpłynąć na podwyższone stężenie potasu we krwi. Należą do nich na przykład: inhibitory konwertazy angiotensyny, sartany, beta-adrenolityki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, a nawet heparyna. Nadmiar potasu jest bardzo niebezpieczny i może doprowadzić do zatrzymania akcji serca. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza.
Jak szybko uzupełnić potas?
Jeśli niedobór potasu jest niewielki, to warto najpierw przyjrzeć się swojej diecie. Może się okazać, że drobne zmiany wystarczą, aby przywrócić prawidłowy poziom tego pierwiastka we krwi. Produkty bogate w potas to:
- warzywa strączkowe
- orzechy
- kakao
- owoce i suszone owoce
- mleko
- chrzan
- pietruszka
- ryby
- mięso
A jak szybko uzupełnić potas? W takim wypadku najlepiej sięgnąć po suplementy i leki wydawane na receptę. Ważne, by przestrzegać zaleceń lekarskich i nie przekraczać dobowej dawki. Dobrze dobrana kuracja powinna w krótkim czasie przynieść widoczne efekty.
Osoby, które prowadzą bardzo aktywny tryb życia lub cierpią na nadciśnienie, cukrzycę i zaburzenia rytmu serca, powinny regularnie badać poziom potasu we krwi. Prawidłowe stężenie tego pierwiastka może uchronić organizm przed wieloma groźnymi chorobami. Jednocześnie potas nie może być przyjmowany w nadmiarze. Dlatego jego suplementację warto skonsultować z lekarzem.
